Autisme Netwerk Groningen – Postbus 1346, 9701 BH Groningen
Telefoon: 06 316 700 98 – info@autismenetwerknoord.nl
Werk en dagbesteding
Het hebben van werk of dagbesteding draagt meestal in positieve zin bij aan de kwaliteit van iemands leven. Daarom is het belangrijk dat ook mensen met ASS kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. Echter, voor mensen met ASS is het vinden en behouden van werk of dagbesteding vaak niet eenvoudig.
Onze dynamische samenleving is niet ingericht op mensen met ASS en beoordeelt veelal alleen op de beperking. Met alle negatieve gevolgen van dien. Een van de oorzaken hiervoor is onbekendheid met ASS en het feit dat ASS omgeven is met vele (negatieve) misvattingen. Andere oorzaak is het ontbreken van aanpassingen op het werk.
Natuurlijk zijn er ook veel voorbeelden van werksituaties waar het wel goed gaat; waar aandacht is voor de beperkingen van de persoon en tegelijkertijd gebruik gemaakt wordt van de mogelijkheden van betrokkene.
Bij dit onderdeel vindt u informatie over:
- mogelijkheden voor werk en dagbesteding;
- regelingen voor werk en dagbesteding;
- links naar websites over werk en dagbesteding.
Mogelijkheden voor werk en dagbesteding
Werken in het vrije bedrijf
Werken bij een regulier bedrijf, eventueel met hulp en begeleiding van een jobcoach. Het UWV WERKbedrijf kan beoordelen of je in aanmerking komt voor begeleiding of dat het mogelijk is dat je werkgever in aanmerking komt voor subsidie indien hij een werknemer met een beperking in dienst neemt. Steeds meer werkgevers willen een arbeidsorganisatie die een afspiegeling is van de samenleving, vanuit de overtuiging dat die beter presteert. Naast de unieke persoonlijkheid die ieder mens heeft, brengt autisme bijzondere kwaliteiten met zich mee die van meerwaarde kunnen zijn in organisaties en in onze gehele samenleving. Voor werkgevers is het van belang om te streven naar een werkomgeving waar diversiteit de norm wordt en denk daarbij ook aan werknemers met autisme. Toon flexibiliteit voor maatwerk in bijvoorbeeld: functie inhoud, werkplek en werktijden. Sta open voor praktische oplossingen en kleine aanpassingen. Kijken vanuit autisme kan een eyeopener zijn en heeft dan meerwaarde voor de hele organisatie. Inmiddels zijn er Autisme ambassadeurs werkzaam in grote organisaties. Autisme ambassadeurs zijn mensen met autisme die in grote organisaties werken. Zij willen het omgaan met autisme ‘gewoner’ maken door het gesprek vanuit hun persoonlijke ervaringen aan te gaan. Doel van hun activiteiten is de omgang met autisme meer vanzelfsprekend te maken en meer waardering te krijgen voor verschillen tussen medewerkers in het algemeen. Zo dragen zij bij aan een inclusieve organisatiecultuur waarin wederzijds begrip ontstaat. Met hun activiteiten scheppen de autisme ambassadeurs randvoorwaarden voor alle individuele werknemers om goed te kunnen functioneren. (meer weten? Mail naar werk@vanuitautismebekeken.nl).
(Wet) Sociale werkvoorziening
Sommige mensen hebben voor hun werk meer begeleiding of aangepaste werkplek nodig. Waar moet je zijn als je zo’n ‘beschutte’ werkplek zoekt? Voorheen ging dat via de gemeente. Vanaf 1 januari 2017 kun je voor beschut werk ook direct bij het UWV aankloppen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om eenvoudig inpakwerk, maar ook om hoogwaardig productiewerk, zoals het maken van printplaten.
Het UWV beoordeelt of mensen in aanmerking komen voor zo’n werkplek. Dat is niet veranderd. Wel nieuw is dat je zelf rechtstreeks een aanvraag voor beschut werk kunt indienen bij het UWV. Gemeenten blijven verantwoordelijk voor voldoende aanbod van beschutte werkplekken.
Met ingang van 1 januari 2017 kun je zelf een indicatie voor beschut werk aanvragen bij het UWV.
Dagbesteding en begeleiding
Wanneer iemand wel graag invulling aan zijn dag wil geven, maar niet in staat is om (on)betaald werk uit te voeren is dagbesteding een mogelijkheid. Er zijn mogelijkheden op het gebied van meer arbeidsmatige werkzaamheden (bij werkprojecten of op zorgboerderijen) en op het gebied van vrijetijdsbesteding (zoals in activiteitencentra of op het gebied van creativiteit of sport). Voor dagbesteding kunt u zich melden bij het Wmo loket in uw gemeente. Meer weten over deze voorzieningen; Zie ook regelhulp.nl.
Sinds 2019 bestaat de website Werkweb. Dat is een digitale werkwijzer voor studie en werk bij autisme. Kijk hier op de website.
Regelingen bij werk en dagbesteding
UWV
Het UWV WERKbedrijf vervult een belangrijke rol in de toekenning van hulp. Het UWV bepaalt of er sprake is van een arbeidsbeperking en kent uitkeringen, reïntegratietrajecten en vergoedingen toe. Ook beoordeelt zij of iemand in aanmerking komt voor begeleiding door bijvoorbeeld een jobcoach. Andere bedrijven zorgen vervolgens dat de begeleiding wordt gegeven.
WAJONG
Tot 2010 stond de WAJONG voor Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten. De criteria om gebruik te kunnen maken van de WAJONG zijn met de wetswijziging behoorlijk aangescherpt. Met ingang van 2010 staat de afkorting voor de Wet Werk en Arbeidsondersteuning Jonggehandicapten. De WAJONG voorziet in een minimumuitkering voor:
- jonggehandicapten die voor minstens 25% arbeidsongeschikt zijn wanneer zij 17 jaar worden.
- studerenden die jongeren zijn dan 30 jaar en voor minstens 25% arbeidsongeschikt worden tijdens de studie.
Omdat autisme een ontwikkelingsstoornis is, die al voor het 17e levensjaar aanwezig is, komen mensen met autisme wanneer ze niet kunnen werken in aanmerking voor deze uitkering. Uitvoering van de WAJONG is in handen van UWV. Om een WAJONG uitkering bij het UWV aan te vragen, is een keuring door een arts van het UWV noodzakelijk. Meer informatie vindt u onder andere op de site van het UWV; www.uwv.nl.
Persoonsgebonden budget
Zware, langdurige zorg: pgb uit Wet langdurige zorg (Wlz)
Wanneer er intensieve zorg nodig is dan je, of uw huisarts, een Wlz-indicatie aanvragen bij het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Wanneer het CIZ besluit dat je recht hebt op zorg dan kun je deze zorg op verschillende manieren krijgen: in een zorginstelling of thuis. Zorg thuis kan alleen als dit verantwoord is. En als de kosten daarvan niet hoger zijn dan de kosten van opname in een instelling.
Zorg thuis kunt je ontvangen met een persoonsgebonden budget. Met zo’n pgb kun je zelf zorgverleners kiezen en zorg inkopen. Je vraagt een pgb aan door een aanvraag te doen bij de Gemeente. Je ook zorg in natura ontvangen. Dit is zorg die door een instelling wordt geleverd. De zorgaanbieder regelt de zorgt en administratie.
Voorwaarden pgb
De belangrijkste voorwaarden voor een pgb zijn:
- Je moet duidelijk aangeven waarom je een pgb wilt. De gemeente kijkt of een pgb passend is.
- De gemeente beoordeelt de kwaliteit van de diensten en hulpmiddelen die je inkoopt.
- Gemeente kan regels hebben gemaakt voor pgb die je in wilt zetten voor hulp die je krijgt van familie, vrienden of buren.
Jeugdhulp: pgb uit de Jeugdwet
De gemeenten zijn verantwoordelijk voor alle jeugdhulp. Ook voor de zorg rondom je kind kun je pgb regelen via de gemeente. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) betaalt de zorgverlener uit.
De belangrijkste voorwaarden zijn:
- Je moet duidelijk motiveren waarom je een pgb voor je kind wil en waarom zorg in natura niet passend is. De gemeente kijkt of een pgb passend is.
- De gemeente beoordeelt de kwaliteit van de diensten en hulpmiddelen die je inkoopt voor je kind.
- Sommige pgb-houders gebruiken het pgb om ondersteuning door het sociale netwerk te betalen. Dat is de hulp die u krijgt van familie, vrienden of buren. Het kan zijn dat uw gemeente daar regels voor heeft.
Meer weten?
Vanuitautismebekeken.nl
Informatie over werk, met o.a. informatie over Autisme Ambasade
Vanuitautismebekeken/openheid-loont
Voorbeelden en tips om openheid over autisme op de werkvloer te stimuleren